علائم خرابی کارت گرافیک و نحوه رفع آن

زمان تقریبی مطالعه 10 دقیقه

علائم خرابی کارت گرافیک چیست؟ و روش‌های رفع آن

کارت گرافیک را می توان یکی از اجزای حیاتی هر کامپیوتر یا لپ تاپ دانست و خرابی کارت گرافیک سبب می شود سیستم شما غیرقابل استفاده باشد مخصوصا اگر بازی‌های جدید و به‌روز را بر روی سیستم خود اجرا می‌کنید یا از کامپیوتر خود برای اجرای برنامه‌های گرافیکی سنگین و تخصصی استفاده می‌کنید، حتماً درباره تأثیر کارت گرافیک روی عملکرد سیستم اطلاع دارید. هرچند این قطعه دوام بالایی دارد، اما کارت گرافیک نیز همچون سایر قطعه های الکترونیکی احتمال دارد دچار آسیب شده و حتی بسوزد.

علت های زیادی وجود دارد که سبب آسیب‌دیدگی و سوختن کارت گرافیک می‌شود. ولی چگونه می توان پی برد که کارت گرافیک لپ تاپ یا کامپیوتر شما به درستی کار می‌کند؟ باید بگوییم همیشه تشخیص آن کار راحتی نیست ولی بعضی از علائم متداول وجود دارند که می توانند در تشخیص اینکه که آیا کارت گرافیک شما سالم است یا خیر به شما کمک کند. اکنون باید دید این علائم کدام ها هستند و چطور می‌توان آنها را تشخیص داد؟ آیا جلوگیری از سوختن کارت گرافیک امکان‌پذیر است؟ آیا راه‌کارهایی برای جلوگیری از خرابی کارت گرافیک وجود دارد؟ در این مقاله از مجله بایول نخست به آشنایی با دلایل خرابی کارت گرافیک پرداخته و بعد از آن دلایل خرابی و در نهایت به بررسی راه حل های گوناگون برای برطرف کردن این موضوع می پردازیم بنابرین ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

با علائم خرابی کارت گرافیک آشنا شوید

علائم بسیاری وجود دارند که می تواند دلیلی بر خراب بودن کارت گرافیک سیستم باشد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

نویز و صدای بلند از فن کارت گرافیک

کارت‌های گرافیک معمولاً دارای فن خنک‌ کننده می باشند. در اکثر اوقات صدای این فن‌ها باید خیلی کم باشد ولی احتمال دارد بعضی وقتها صدای بلندی از فن سیستم شما به گوش برسد که سعی در خنک سازی بیشتر سیستم دارد. زمانی که پردازنده گرافیکی شما بیش از اندازه داغ کرده باشد و یا اینکه به تازگی نسبت به ارتقاء کارت گرافیک کامپیوتر خود اقدام کرده باشید و مدل جدید کارت گرافیک با سیستم شما سازگاری نداشته باشد، فن صدای زیادی تولید می کند که یکی از مهم‌ترین علائم خرابی کارت گرافیک همین مورد می باشد.

آبی شدن صفحه نمایشگر سیستم از علائم خرابی 

موقع اجرای یک برنامه یا در هنگام انجام بازی رایانه ای چنانچه به طور ناگهانی با صفحه آبی رنگ روی صفحه نمایش سیستم خود روبرو شدید به این معنی است که کارت گرافیک شما دچار آسیب شده است. در این حالت نمی توانید هیچ کنترلی روی سیستم خود داشته باشید و حتی با ریستارت کردن دستی سیستم هم این مشکل برطرف نخواهد شد.

ریستارت یا ریبوت نشدن سیستم از دیگر علائم خرابی

یکی دیگر از نشانه های خرابی کارت گرافیک کامپیوتر یا لپ تاپ شما ، از کار افتادن یا هنگ کردن سیستم است که در این حالت به شما اجازه ریبوت شدن دوباره سیستم تان را نمی‌دهد. به غیر از این امکان دارد حتی در هنگام بوت شدن سیستم تصویر متوقف شده و مدت زمان زیادی طول بکشد تا مجدداً بوت شود.

اشکالات گرافیکی در حین بازی

چنانچه در حین اجرای بازی یا نرم افزار های سنگین گرافیکی متوجه مشکلات گرافیکی همچون خرابی تصاویر، تغییر رنگ های عجیب یا از دست رفتن ویژگی هایی همچون سایه ها و انعکاس ها در بازی شده باشید. در برخی از شرایط نیز احتمال دارد با لرزش تصویر نمایشگر روبرو شده باشید. این مورد در طول کات سین بازی ها اتفاق می افتد و از پایین صفحه شروع شده و با بدتر شدن اوضاع کارت گرافیک به طرف بالا حرکت می کند.

همه این موارد یکی از علت های قطعی خرابی کارت گرافیک و یا حتی سوختگی آن می باشد. چرا که با خراب شدن کارت گرافیک، سیستم شما مجبور به استفاده از گرافیک داخلی مادربرد شده و مسلماً مادربرد جوابگوی گرافیک بالای بازی یا نرم‌افزار های سنگین گرافیکی نمی باشد و تصویر درستی را برای شما نمی تواند نمایش دهد.

هنگ کردن درایور کارت گرافیک

هنگامی که در حالت عادی از رایانه یا لپ تاپ خود استفاده می‌کنید چنانچه با صفحه سیاه رنگی روی صفحه نمایش روبرو شدید ،سیستم به شما اطلاع می‌دهد که درایور کارت گرافیک صدمه دیده است و دوباره سیستم شما را ریستارت می‌کند. با این کار رایانه یا لپ تاپ شما صدمه ای نمی بیند ولی اگر این اتفاق تکرار شود می‌تواند جزو علائم خرابی کارت گرافیک به حساب آید.

دلایل مختلف سوختن کارت گرافیک کامپیوتر

آنگونه که بیان کردیم دلایل مختلفی باعث خرابی کارت گرافیک می شوند. این موارد احتمال دارد قبل از به پایان رسیدن عمر مفید کارت گرافیک سیستم شما رخ داده و سبب سوختن آن می‌شوند. بنابرین در این قسمت از مقاله به معرفی مهم‌ترین علل سوختن کارت گرافیک می پردازیم.

نوسانات برق از رایجترین دلایل خرابی کارت گرافیک است

نوسانات برق معمول ترین مشکلی است که باعث صدمه دیدن قطعات رایانه از جمله کارت گرافیک می شود. افزایش یا نوسان ولتاژ احتمال دارد سبب اختلال در عملکرد کارت گرافیک شود. همینطور اگر موقع اجرای برنامه‌های گرافیکی فشرده سیستم شما از کار می‌افتد، به احتمال خیلی زیاد گرافیک شما آسیب دیده است.

اورکلاک کردن کارت گرافیک باعث فشار زیاد می شود

یکی از مشکلات مهم و دلایلی که باعث خراب شدن کارت گرافیک شما می شود اورکلاک کردن آن می باشد. اورکلاک کردن به معنی بالا رفتن بار کارت گرافیک و داغ شدن بیش از حد آن است. چنانچه از ابزارهای مانیتورینگ و تست عملکرد کارت گرافیک استفاده کنید، مشکلی رخ نخواهد داد ولی اگر دما و توان مصرفی کارت گرافیک بعد از اورکلاک به درستی تنظیم نشود، می‌تواند باعث وارد شدن صدمه به آن شود. علاوه بر آن برنامه های گوناگونی برای تست و مانیتورینگ کارت گرافیک طراحی شده اند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم. همینطور یکی دیگر از دلایل رایج خرابی کارت گرافیک، مصرف بیش از اندازه انرژی از دیگر اجزای سیستم شما می باشد. 

گرمای شدید و رطوبت بالا از دلایل مهم خرابی

در صورتی که رایانه یا لپ تاپ شما در مکانی می باشد که با سطوح گرما یا رطوبت زیاد ارتباط دارد، باید توجه داشته باشید که گرمای زیاد یا رطوبت بالای هوای محیط باعث آسیب‌دیدگی کارت گرافیک و حتی سوختن آن می شود.

لازم به ذکر است با پیشرفت تکنولوژی خوشبختانه کارت‌های گرافیک جدید از سیستم خنک‌ کننده پیشرفته تری همچون فن‌های بزرگ و یا رادیاتور استفاده می‌کنند، ولی چنانچه گرمای هوا و رطوبت محیط بیش از حد معمول باشد حتی سیستم خنک‌کننده کارت گرافیک هم پاسخگو نخواهد بود. اصولاً گرمای بیش از اندازه یک مشکل اساسی برای قطعات رایانه ها و لپ تاپ ها محسوب می شود.

کیفیت خازن های کارت گرافیک

هر قطعه ای از رایانه از جمله کارت گرافیک، در ورودی تغذیه یک عدد خازن برای تنظیم جریان ورودی تعبیه شده است که در صورت عدم استفاده از کیفیت مناسب برای این قطعه، احتمال صدمه دیدن دیگر قطعات الکترونیکی سیستم بالا می رود. در حقیقت یکی دیگر از دلایل رایج خراب شدن کارت گرافیک پایین بودن کیفیت ساخت خازن‌های آن می باشد.

نصب درایورهای نامناسب

از دیگر دلایل خرابی کارت گرافیک نامناسب بودن یا خراب بودن درایور های آنها می باشد. بعضی از افراد به علت عدم آشنایی با مشخصات و عملکرد کارت گرافیک و به سبب نصب درایور نامناسب، باعث ایجاد یک مشکل برای سیستم خود می شوند ولی هنگامی که درایور کامپیوتر خود را آپدیت می‌کنید، همیشه نتیجه خوبی به دست نمی آید. این مورد بیشتر در کارت‌های گرافیک AMD ایجاد می شود که در اثر خرابی درایور، سیستم خنک‌سازی کارت گرافیک به درستی عمل نکرده و در آخر سبب سوختن آن می شود.

نحوه حل مشکلات کارت گرافیک

روش های زیادی برای حل مشکلات کارت گرافیک موجود هستند که به برخی از مهم ترین آنها اشاره می کنیم.

خنک سازی کارت گرافیک

چنانچه چند دقیقه بعد از آغاز بازی، کارت گرافیک شما خراب شد، هنگ کرد، یا نمایشگر خراب شد؛ احتمال دارد بیش از اندازه داغ شده باشد. با جدا کردن کارت گرافیک و تمیز کردن گرد و غبار از طریق هوای فشرده می‌توانید با تولید گرمای بیش از اندازه مقابله کنید. همینطور ابزارهایی برای تنظیم فن کارت گرافیک وجود دارند که می‌توانید آنها را به کار بگیرید.

بررسی سخت افزاری کارت گرافیک

در صورتی که کارت گرافیک سیستم به خوبی کار نمی کند، بهتر است دستگاه را باز کرده و نگاهی به آن بیندازید. بعضی از اوقات احتمال دارد تست مشکل مربوط به سخت افزار باشد. در بعضی از مواقع برداشتن و مجدد قرار دادن کارت گرافیک یا قطع و وصل دوباره کابل های برق کمکی سبب می شود که کارت گرافیک به درستی کار کند. در صورتی که سیستم شما به تازگی جابجا شده باشد یا تازه آن را خریده اید و هنوز از آن استفاده نکرده اید، احتمال دارد با این روش مشکل عدم کارکرد کارت گرافیک سیستم برطرف شود.

استفاده از نرم افزار های مانیتورینگ کارت گرافیک

بهترین راه حل برای عیب یابی مشکلات مربوط به کارت گرافیک و نحوه انجام آنها بکارگیری نرم افزار های تست و مانیتورینگ کارت گرافیک می باشد. این نرم‌افزارها معمولاً رایگان می باشند شما می توانید با بارگیری آنها نسبت به آنالیز عملکرد کارت گرافیک لپ تاپ یا کامپیوتر خود اقدام کنید. نرم افزارهایی همچون GPU Temp , Open Hardware Monitor MSI Afterburner از برنامه های خوب و قدرتمندی هستند که مخصوص این کار طراحی شده اند. بعضی از این نرم افزار ها توانایی شخصی سازی عمیق تنظیمات کارت گرافیک را دارند. همینطور می‌توانند با نظارت بر شاخص‌های کلیدی عملکرد کارت گرافیک، از بروز هر گونه مشکل محافظت کنند.

خرید کارت گرافیک جدید

به عنوان آخرین راه حل، چنانچه کارت گرافیک شما همچنان با مشکل روبرو می باشد و دیگر نمی توانید راه حلی برای حل مشکلات آن بیابید، بهتر است به فکر خرید کارت گرافیک جدید باشید.